تنگه‌ی رازیانه در استان ایلام
بی‌شک زیبایی‌های طبیعی و تاریخی بی‌شماری در گستره‌ی خاکی مرزهای ایران وجود دارد که هنوز آن طور که باید و شاید معرفی نشده و به آن‌ها پرداخته نشده است. ایران با داشتن تاریخی کهن و فرهنگی غنی یکی از کشورهایی است که تمدن انسان در آن دارای قدمتی طولانی بوده و آثار به جای مانده از تاریخ حضور بشر در جای جای آن به چشم می‌خورد. همچنین این کشور پهناور در منطقه‌ی خاورمیانه و در نزدیکی خط استوا، به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد خود دارای طبیعتی متنوع، بکر و تماشایی است که در هر سوی آن شاهد پدیده‌های گوناگونی برخاسته از دامان مادر طبیعت هستیم.
استان ایلام در غرب ایران واقع شده و مانند تمامی استان‌های این کشور، دارای مناظر و زیبایی‌های طبیعی فراوانی است. این استان مرزی به دلیل روبه‌رویی با محرومیت‌های فراوانی که ناشی از سوء مدیریت و عدم تخصیص عادلانه‌ی منابع و ذخایر کشور است، کمتر مورد توجه طبیعتگردان و گردشگران قرار گرفته است، حال اینکه شگفتی‌های بی‌شماری را در دل خود نهفته است. یکی از این شگفتی‌های طبیعی که به جرأت می‌توان گفت در حین بازدید از آن شما را یاد تصاویر حیرت‌انگیزی که در فیلم‌ها نمایش داده می‌شود خواهد انداخت، تنگه‌ی رازیانه در استان ایلام است.
تنگه یا تنگ رازیانه، در استان ایلام یکی از خاص‌ترین و مسحورکننده‌ترین جاذبه‌های طبیعی و ژئوتوریسمی استان ایلام است که هر ساله گردشگران و طبیعتگردان زیادی را به خود جذب می‌کند و مکانی مناسب برای تنگه نوردی طبیعتگردان و دره‌نوردان است. همچنین محیط اطراف این تنگه‌ی زیبا و هیجان‌انگیز فضای مناسبی برای پیک نیک و برپایی کمپ برای کسانی است که تخصص، تجهیزات و آمادگی جسمانی کافی برای ورود به تنگه را ندارند. در محیط پیرامون تنگه‌ی رازیانه درختان زیبای بومی منطقه، به ویژه درختان بلوط روییده و منظره‌ای تماشایی را در پیش چشمان گردشگران نقش می‌زند.
تنگه‌ی رازیانه در موقعیت جغرافیایی N332539 E464934 واقع شده و دارای طولی در حدود ۲ کیلومتر است. این تنگه‌ی زیبا یکی از باریک‌ترین تنگه‌های ایران به شمار می‌آید که عرض آن در برخی نقاط حتی به کمتر ۱ متر می‌رسد. همچنین ارتفاع این تنگه در برخی نقاط چیزی در حدود ۳۰ متر است. سنگ‌های داخل تنگه بر خلاف سنگ‌های محیط اطرافش به رنگ روشن بوده که در نوع خود منحصر به فرد است. گفته می‌شود دلیل نامگذاری این تنگه به نام رازیانه رویش رازیانههای وحشی در نزدیکی آن است.
آبی که در درون تنگه‌ی رازیانه جاری است از سراب گرو سرچشمه می‌گیرد. این آب فصلی است و در فصول گرم سال به طور کامل خشک می‌شود. قطعا قدم گذاشتن در آب خنک تنگه‌ی رازیانه یکی از لذاتی است که در بازدید از این مکان تجربه خواهید کرد. بنابراین بهترین فصل سفر به تنگه‌ی اعجاب انگیز رازیانه فصل بهار و نیز پاییز (قبل از سرد شدن هوا) است. در هوای سرد رفتن به این تنگه دشوار خواهد بود و در فصل تابستان به دلیل خشک شدن رود داخل تنگه، یکی از زیبایی‌ها و لذات سفر به این منطقه را از دست خواهید داد.
تنگه‌ی رازیانه در استان ایلام یکی از پدیده‌های زمین‌شناختی ایران است و ۷۵ هکتار از اراضی این تنگه در سال ۱۳۸۸ خورشیدی به عنوان اثر طبیعی-ملی معرفی شد و در همان سال این اثر در فهرست آثار طبیعی-ملی ایران قرار گرفت. این ثبت تنگه‌ی رازیانه را در طبقه‌ی دوم سازمان بین‌المللی IUCN قرار داده است.
در مورد ویژگی‌های زمین‌شناختی تنگه‌ی رازیانه و دیگر تنگه‌هایی که در استان ایلام به صورتی طبیعی شکل گرفته‌اند می‌توان گفت که اغلب آن‌ها در سازند آسماری دوره‌ی الیگو میوسن تشکیل شدهاند. علت اصلی به وجود آمدن این تنگه‌ها فعالیتهای تکتونیکی، فرسایش و فرآیند انحلال می‌باشد. سنگ‌هایی که در مسیر تنگه‌ی رازیانه مشاهده خواهید کرد از جنس آهک و ترکیبات کربنات کلسیم هستند که متعلق به سازند آهکی آسماری‌اند. برخلاف تصورات عامیانه‌ای که در مورد علت شکل‌گیری تنگه‌ی رازیانه مبنی بر فعالیتهای گسیختگی و گسل وجود دارد، زمین‌شناسان بر این باورند که مجموعه‌ای از عوامل گوناگون منشأ به وجود آمدن و شکل دادن به این پدیده‌ی طبیعی زیبا و حیرت انگیز هستند و این عوامل شامل فعالیتهای تکتونیکی، فرسایش و انحلال، اختلاف ارتفاع و شیب تند در بخش‌های بالایی و پایینی، بارش، پوشش گیاهی متنوع، فعالیتهای هیدرولوژی و ژئوهیدرولوژی و عملکرد آب‌های سطحی و زیرزمینی در فرآیند انحلال هستند. به همین دلیل این منطقه بسیار مورد علاقه‌ی زمین‌شناسان و آب‌شناسان برای انجام پژوهش‌های گوناگون است. همچنین تنگه‌ی رازیانه به دلیل داشتن شرایط اقلیمی و طبیعی منحصر به فرد خود می‌تواند محل مناسبی برای زیست پرندگان مهاجر و بومی و نیز خزندگان باشد.
برای بازدید از تنگه‌ی رازیانه باید به جنوب استان ایلام بروید. نرسیده به شهر بدره، در ۵ کیلومتری روستای چنار باشی و در کنار جاده‌ی اصلی، تنگه‌ی شگفت انگیز رازیانه در انتظار شما خواهد بود. برای بازدید از تنگه‌ی رازیانه باید به این نکته توجه داشته باشید که مسیر ذکر شده شما را به بالای تنگه‌ی رازیانه خواهد رساند و در صورتی که شما از تخصص و تجهیزات لازم برای تنگه نوردی برخوردار هستید و قصد داخل شدن به تنگه را دارید باید از یک مسیر انحرافی خود را به پایین تنگه برسانید.
