ویژگی‌های یک فروشگاه اینترنتی صنایع دستی
در زمان‌های نه چندان قدیم، تنها راه خریدن کالاهای مورد نیاز، اعم از کالاهای فیزیکی و خدماتی، خروج از منزل و قدم گذاشتن به سطح شهر بود. گاهی برای اطلاع از قیمت یک کالا در فروشگاه‌های مختلف و خریدن آن به نازل‌ترین قیمت ممکن، ناچار بودیم مسیر زیادی را طی کنیم. گاهی پس از گشتن‌های فراوان و چانه‌زنی با فروشندگان مختلف، وقتی فروشگاه و کالا و قیمت مناسب را پیدا می‌کردیم، با درهای بسته‌ی فروشگاه مواجه می‌شدیم. گاهی هم به دلیل کمبود وقت از اولین فروشگاهی که می‌دیدیم خرید می‌کردیم و بعدا با دیدن همان کالا با کیفیت و قیمت بهتر در جایی دیگر، افسوس می‌خوردیم.
اما امروزه فروشگاه‌های فروش محصولات و خدمات، تنها محدود به خیابان‌ها و مغازه‌هایی با ویترین‌های شیشه‌ای نیست. فناوری اطلاعات، دنیای وب و اینترنت تحولی عظیم در عرضه و فروش محصولات به وجود آورد و اکنون ما شاهد انواع سایت‌های فروشگاه‌های اینترنتی هستیم و تنها با چند کلیک می‌توانیم کالای مورد نظرمان را تهیه کنیم. اینترنت و فروشگاه‌های اینترنتی تا به حدی مهم و تاثیرگذار گشته‌اند که امروزه یکی از دغدغه‌های اساسی صاحبان مشاغل گوناگون فروش اینترنتی است. تمامی افرادی که کالا یا خدماتی برای عرضه به بازار دارند، تمام تلاش خود را می‌کنند تا به هر طریق ممکن و از هر مجرایی، میزان فروش کالا یا خدمات خود را بالا ببرند. تا چندی پیش صاحبان مشاغل اینچنینی، تمام تلاش خود را می‌کردند تا بزرگترین مغازه و زیباترین ویترین را داشته، تا بتوانند بیشتر از سایر همکاران و در واقع رقبای خود، مشتری جذب کنند. اما امروزه این ویترین زیبا در جایی دیگر و به شکلی دیگر، قادر است مشتریانی بیش از صرفا رهگذران یک خیابان مشخص را به خود جلب کند. در حقیقت فروش اینترنتی به گونه‌ای دنیای کسب و کار را تحت‌الشعاع قرار داده است، که اگر هر فروشنده‌ای به این مارکت بزرگ توجهی نکند، قطعا از رقبای دیگر عقب خواهد ماند و دچار مشکلات مالی بسیاری خواهد شد.
فروشگاه اینترنتی چیست؟
نخستین بار در سال ۱۹۹۱ آقای برنرزلی که از اساتید دانشگاه MIT تجارت الکترونیک را پایه‌گذاری کرد و در سال ۱۹۹۴ مفهوم خرید اینترنتی نمایان شد و شرکت آمازون، ای-بِی، کمپانی اینترشاپ و پیتزا هات از نخستین‌ها در این زمینه بوده‌اند. برای اینکه تعریفی از فروشگاه اینترنتی ارائه دهیم، ابتدا باید بدانیم که فروش اینترنتی دقیقا به چه چیزی گفته می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت که فروش اینترنتی فرآیندی است که در طی آن شما به صورت آنلاین کالای مورد نیاز خود را سفارش داده، هزینه‌ی آن را به صورت آنلاین و یا در زمان تحویل پرداخت کرده و کالای مورد نظر خود را از طریق خدمات پستی و یا به صورت دانلود دریافت می‌کنید. فروشگاه اینترنتی بستری مجازی مانند وبسایت‌ها هستند که در آن‌ها امکان خرید اینترنتی فراهم شده است و مشتری می‌تواند به صورت مستقیم کالا و یا خدمات خود را از فروشنده و با استفاده از مرورگر تهیه کند. در این روش خرید محصولات، مقایسه‌ی فیزیکی و بازدید حضوری کالاها حذف شده و به جای آن مشتریان می‌توانند با مشاهد‌ه‌ی عکس‌ها، مشخصات، توضیحات و نظرات دیگر کاربران کالای مطلوب سلیقه‌‌ی خود را سفارش دهند.
فروش اینترنتی انواع مختلفی دارد و به طور کلی بر دو نوع است. نوع اول فروشگاه‌های اینترنتی‌ای هستند که محصولات فیزیکی و قابل لمس را می‌فروشند. در این فروشگاه‌ها مشتریان سفارش خود را در داخل سایت فروشگاه ثبت کرده و سپس محصول مورد نظر برای خریدار ارسال می‌شود. انواع لوازم الکترونیکی، پوشاک، لوازم آرایشی و بهداشتی، لوازم تحریر و … جزو محصولاتی هستند که در فروشگاه‌های فروش محصولات فیزیکی به فروش می‌رسند. نوع دوم از فروشگاه‌های اینترنتی، فروشگاه‌هایی هستند که انواع محصولات مجازی یا دیجیتال را ارائه می‌دهند. در این حالت کاربران سفارش خود را در سایت ثبت و به صورت آنلاین هزینه‌ی کالا را پرداخت کرده و سپس محصول خریداری شده را دانلود می‌کنند. عکس، فیلم، فایل‌های پی‌دی‌اف، نرم‌افزارها و … از نمونه محصولاتی هستند که در این نوع از فروشگاه‌های اینترنتی عرضه می‌شوند.
فروش اینترنتی مزایای زیادی را با خود به همراه دارد که در فروش حضوری وجود ندارد. برخی از این مزایا عبارتند از:
وقتی افراد به صورت اینترنتی خرید می‌کنند از نظر زمانی و مکانی با هیچ گونه محدودیتی مواجه نبوده و در هر ساعت از شبانه‌روز و از هر نقطه‌ی دنیا می‌توانند کالای مورد نظر خود را تهیه نمایند.
فروشگاه‌های بزرگ و لوکس با داشتن زیباترین ویترین‌ها و مشتریان فراوان، باز هم در فروش محصولات خود با محدودیت مواجه هستند و تنها عده‌ی مشخصی احتمال ورود به چنین فروشگاه‌هایی را دارند که در درجه‌ی اول از آن مکان عبور کنند. اما در یک فروشگاه اینترنتی، چنین محدودیتی وجود ندارد. مشتریان یک فروشگاه اینترنتی می‌تواند از دورترین روستاها تا دورترین کشورها و نیز در تمامی ساعات شبانه‌روز باشد.
فروشگاه اینترنتی برای کسانی که دارای مشغله‌های فراوان بوده و نمی‌توانند زمان زیادی را به خرید کردن سپری کنند، به دلیل عدم نیاز به حضور فیزیکی در هنگام خرید بهترین گزینه است.
فروشگاه‌های اینترنتی این امکان را به خریداران می‌دهند که تنها با چند کلیک کیفیت و قیمت کالای مورد نظر خود را در چندین فروشگاه مقایسه کرده و به این طریق بهترین خرید ممکن را انجام دهند.
در فروش اینترنتی دیگر مرزهای شهری و کشوری معنایی نداشته و فروشندگان و خریداران می‌توانند در یک بازار جهانی عرضه و تقاضا محصولات گوناگون را داشته باشند.
هزینه‌های راه‌اندازی یک فروشگاه اینترنتی بسیار پایین‌تر از فروشگاه‌های معمول است.
اطلاعاتی که از طریق یک فروشگاه اینترنتی می‌توان به مشتری انتقال داد بسیار بیشتر از اطلاعاتی است که فروشنده در یک فروشگاه فیزیکی و در زمان محدود بتواند به مشتریان خود منتقل کند. علاوه بر این مشتریان یک فروشگاه اینترنتی زمان کافی برای پردازش و مقایسه‌ی اطلاعات دریافتی را خواهند داشت.
روزانه میلیون‌ها نفر در سطح کشور برای تهیه‌ی وسایل مورد نیاز خود روانه‌ی بازارهای سنتی می‌شوند. خرید از فروشگاه‌های اینترنتی باعث جلوگیری از بروز ترافیک و افزایش آلودگی هوا می‌شود.
در این بین ممکن است معایبی چون عدم اعتماد خریداران به پرداخت آنلاین وجود داشته باشد که می‌توان برای آن هم تدابیری اندیشید. با شناخت بیشتر خریداران از فضای مجازی و امکانات آن و نیز با نظارت مراجع قضایی و دریافت نماد اعتماد الکترونیک این مشکل نیز برطرف شده و اعتماد کاربران برای خرید اینترنتی و استفاده از مزایای فروشگاه‌های اینترنتی جلب خواهد شد.
فروشگاه اینترنتی صنایع دستی
امروزه فروشگاه‌های اینترنتی مختلفی در فضای مجازی مشغول فعالیت هستند و طرفداران بسیاری را به خود جذب کرده‌اند. برخی از این فروشگاه‌ها محصولات متنوعی را در دسته‌بندی‌های مختلف عرضه می‌کنند و برخی از آن‌ها به صورت تخصصی یک یا چند نوع محصول مشخص را به فروش می‌رسانند.
صنایع دستی یکی از مهم‌ترین وجوه فرهنگ و هنر هر کشور است که یک یا تمامی مراحل ساخت آن به وسیله‌ی دست صورت می‌گیرد. صنایع دستی میراثی ماندگار از تاریخ و پیشینه‌ی کهن هر منطقه و نمادی از فرهنگ و هنر هر سرزمینی است. علاوه بر این‌ها به دلیل ظرفیت‌های بالای این محصولات و نیز ویژگی‌های منحصر به فرد آن، صنایع دستی توانایی تولید ارزش افزوده‌ی بسیاری برای تولیدکنندگان، فروشندگان و نیز صادرکنندگان دارد. بازار فروش محصولات صنایع دستی از دیرباز به سه دسته تقسیم می‌شده است: بازارهای داخلی، خرید توسط گردشگران خارجی و نیز بازار جهانی. اما امروزه علاوه بر این سه دسته، بازار سومی برای فروش محصولات صنایع دستی ایجاد شده، که می‌تواند در فروش و رونق این کالاها بسیار تاثیرگذار بوده و به یاری تولیدکنندگان این نوع از محصولات بیاید. یک فروشگاه اینترنتی صنایع دستی می‌تواند چنین فرصتی را در اختیار تولیدکنندگان و صنعتگران این حرفه قرار دهد. برای اینکه فروش این محصولات در چنین بستری با موفقیت مواجه شده و مشتریان زیادی را به خود جلب کند نیازمند داشتن امکانات و ویژگی‌هایی است که سعی می‌کنیم در ادامه این مقاله از پرشیا به برخی از آن‌ها بپردازیم.
۱- دسته‌بندی محصولات
صنایع دستی ایران در مجموع دارای ۳۶۰ رشته بوده که هر کدام از آن‌ها در مجموعه‌های مختلفی قرار می‌گیرند. همچنین هر شهری مولد برخی از انواع صنایع دستی است که می‌تواند با شهرهای دیگر مشابه، متفات و یا هم‌پوشی داشته باشد. بنابراین در یک فروشگاه اینترنتی صنایع دستی دسته‌بندی محصولات بر اساس رشته و شهر و نیز مشخصات دیگری چون قیمت، ابعاد و یا کارایی در راهنمایی کاربران برای رسیدن به کالای مورد نظرشان بسیار مفید و سودمند خواهد بود.
۲- سیستم جستجو
همانگونه که موتور جستجویی مانند گوگل این امکان را به کاربران می‌دهد تا به آسانی به محتوای مورد نظر خود دست یابند، در یک فروشگاه اینترنتی محصولات صنایع دستی نیز، بسیار مهم است که مشتریان بتوانند با یک جستجوی ساده و سریع به محصولاتی که نیاز دارند و یا محصولات مشابه دست پیدا کنند. در واقع به دلیل اینکه در یک فروشگاه اینترنتی شخصی به نام فروشنده حضور فیزیکی نداشته، بنابراین هر فروشگاه اینترنتی در کنار ویترین و یا صفحه‌ی اصلی خود و همچنین دسته‌بندی درست محصولات، باید دارای ابزار جستجویی باشد که خریدار را به آسانی و به سرعت به کالای مورد نظر خود راهنمایی کند.
۳- اطلاعات و مشخصات
صنایع دستی ایران دارای طیف وسیعی از محصولات است که هر کدام دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند. این ویژگی‌ها شامل رنگ‌بندی، ابعاد، محل تولید، رشته‌ی هنری، تکنیک ساخت، جنس، وزن و تصویر محصولات است. با دادن اطلاعات کامل یک محصول خریداران با دقت و اعتماد بیشتری نسبت به خریداری آن اقدام می‌کنند. در این زمینه تصویر محصول بسیار تاثیرگذار است. خریداران مایلند تصاویر کالاهایی که برای فروش گذاشته می‌شود دارای کیفیت بالا و از زوایای مختلف باشد تا به این وسیله عکس‌های مناسب بتوانند مشکلات عدم حضور فیزیکی در زمان خرید را برطرف کنند.
۴- توضیحات
صنایع دستی از جمله محصولاتی هستند که دارای سابقه و پیشینه‌ای فرهنگی هستند. این محصولات که تجلی‌گاه ذوق و هنر ایرانی و برخاسته از خاستگاه فرهنگی و بومی مناطق مختلف ایران است، از گنجینه‌های مهم این سرزمین محسوب می‌شوند. در یک فروشگاه اینترنتی محصولات صنایع دستی انتظار می‌رود که پیشینه‌ی هر محصول، خاستگاه فرهنگی آن، تکنیک به کار رفته در ساخت و نیز کاربردهای آن در گذشته و حال شرح داده شده و از این طریق کاربرانی که به آن فروشگاه مراجعه می‌کنند بتوانند حداکثر اطلاعات لازم در مورد کالایی که قصد خرید آن را دارند کسب کنند.
۵- تنوع
کشور ایران دارای تاریخی کهن و ارزشمند، اقلیم و اقوام گوناگون و نیز کثرت فرهنگی و هنری است. از این‌رو در هر نقطه از کشور محصولات دست‌ساخته‌ای تولید می‌شود که مختص همان منطقه بوده و در هیچ جای جهان نظیر آن وجود ندارد. یک فروشگاه اینترنتی محصولات صنایع دستی باید بتواند این کثرت فرهنگی را پوشش داده و ویترین آن شامل شناخته‌شده‌ترین محصولات صنایع دستی ایران (مانند فرش) و نیز دست‌ساخته‌های دورافتاده‌ترین روستاهای کشور شود. از طرفی دیگر ارائه‌ی محصولاتی متناسب با نیازها و سلایق روز کاربران از مهم‌ترین عواملی است که در یک فروشگاه اینترنتی صنایع دستی باید به آن توجه شود.
۶- پشتیبانی
هر چقدر هم که اطلاعات و توضیحات قید شده در مورد محصولات کامل و جامع باشد، همچنان ممکن است کاربران با سوالاتی درگیر باشند که مانع از اطمینان آنان در حیطه‌ی خرید شود. بنابراین وجود یک پشتیبانی تخصصی و آگاه به رشته‌های مختلف صنایع دستی که در کمترین زمان ممکن پاسخگوی سوالات کاربران باشد، می‌تواند در این زمینه به آنان برای یک خرید مناسب و موفق یاری رساند.
۷- قیمت
محصولات صنایع دستی در شهرها و نیز در نقاط دور کشور به دست هنرمندان و زحمت‌کشان ساخته می‌شوند و به دلیل حضور واسطه‌ها و دلالان بین مرحله‌ی تولید و فروش، به قیمت‌های بالایی به فروش می‌رسند. بخش بسیار زیادی از این مبلغ به جیب واسطه‌گرها ریخته شده و سود کمی عاید آنان که از روح و جان خود برای ساخت این محصولات هزینه کرده‌اند می‌شود. در یک فروشگاه اینترنتی محصولات صنایع دستی به دلیل حذف نقش‌آفرینی دلالان، قیمت کالاها منصفانه‌تر بوده و مشتریان مجبور به پرداخت هزینه‌های اضافی نیستند.
۸- اعتمادسازی
در بحث خرید آنلاین، یکی از نکاتی که همواره دغدغه‌ی کاربران بوده، عدم اطمینان خاطر نسبت به پرداخت‌های آنلاین و فروشنده‌ها است. به همین دلیل باید در تمامی فروشگاه‌های اینترنتی و در اینجا در یک فروشگاه اینترنتی صنایع دستی، تمهیداتی برای رفع شک و شبه‌های کاربران و نیز اعتمادسازی آنان اندیشیده شود. تمهیداتی چون پرداخت در محل تحویل کالا می‌تواند این اطمینان را به مشتریان بدهد که هزینه‌ای که انجام می‌دهند حتما در ازای تحویل کالای مورد نظرشان انجام خواهد گرفت. در این زمینه می‌توان گفت که بهترین راه برای جلب اعتماد کاربران، دریافت نماد اعتماد الکترونیک از سوی وزارت صنعت و معدن ایران است. با داشتن این نماد تا حد بسیار زیادی می‌توان به فروشگاه دارنده‌ی آن اعتماد کرد و با خیال راحت سبد خرید خود را پر نمود.
۹- بسته‌بندی
در امر فروش صنایع دستی بسته‌بندی امر بسیار مهمی است. در فروش اینترنتی این محصولات بسته‌بندی مناسب اهمیت مضاعفی پیدا می‌کند. به دلیل ظرافت و نفیس بودن محصولات صنایع دستی و نیز ارسال آن از طریق مسیر‌های پستی، باید بسته‌بندی مرسوله‌های یک فروشگاه اینترنتی از کیفیت و تناسب خوبی نسبت به کالای مربوطه برخوردار باشند.
در نهایت باید گفت که تولیدکنندگان، هنرمندان و صنعتگرانی که به تولید محصولات صنایع دستی اشتغال دارند، می‌توانند از یک فروشگاه اینترنتی صنایع دستی به عنوان بازاری با قابلیت‌های فراوان بهره جسته و به کسب و کار خود رونق دهند. یک فروشگاه اینترنتی در این حوزه این امکان را فراهم می‌کند تا طرفداران چنین کالاهای ارزشمند و بااصالتی که دارای قدمتی طولانی بوده و فرهنگ یک تمدن غنی را در خود جای داده است، بتوانند متناسب با هر نوع سلیقه، در هر ساعت از شبانه‌روز و از هر کجای جهان تکه‌ای از این محصولات فرهنگی-هنری را از آنِ خود کنند.
